Psikoloji Nedir?
Amerikan Psikoloji Derneği'ne göre psikoloji, zihin ve davranışın bilimsel çalışmasıdır.Psikoloji çok yönlü bir disiplindir ve insan gelişimi, spor, sağlık, klinik, sosyal davranış ve bilişsel süreçler gibi birçok alt çalışma alanını içerir.
Psikoloji gerçekten çok yeni bir bilimdir ve çoğu ilerleme son 150 yılda gerçekleşmiştir. Bununla birlikte, kökenleri MÖ 400 – 500 yıllarına kadar eski Yunanistan'a kadar uzanabilir.
Vurgu felsefiydi, Sokrates (MÖ 470 - MÖ 399) gibi Platon'u (MÖ 428/427 - MÖ 348/347) etkileyen büyük düşünürler ve bu da Aristoteles'i (MÖ 384 - MÖ 322) etkiledi.
Felsefeciler, hafıza , özgür iradeye karşı determinizm , doğaya karşı beslenme , çekicilik gibi modern psikoloji tarafından incelenen birçok konuyu tartışırlardı .
Bir Disiplin Olarak Psikolojinin Başlangıcı
Psikolojinin ilk günlerinde beynin nasıl çalıştığına dair iki baskın teorik bakış açısı vardı: yapısalcılık ve işlevselcilik.
Yapısalcılık , Wilhelm Wundt'un (1832-1920) öncülüğünü yaptığı, zihinsel süreçleri en temel bileşenlere ayırmaya odaklanan yaklaşıma verilen isimdi.
Terim, Wundt tarafından eğitilmiş Amerikalı bir psikolog olan Edward Titchener'den geldi. Wundt önemliydi çünkü zihnin işleyişini daha yapılandırılmış bir şekilde analiz ederek psikolojiyi felsefeden ayırdı, vurgu nesnel ölçüm ve kontrole odaklandı.
Yapısalcılık, deneklerin belirli bir görevi yerine getirirken akıllarında neler olup bittiğini ilişkilendirdiği bir araştırma yöntemi olan eğitimli iç gözleme dayanıyordu.
Bununla birlikte, araştırma konularının deneyimlerinde ve raporlarında çok fazla bireysel çeşitlilik olduğu için, iç gözlemin güvenilmez bir yöntem olduğu kanıtlandı.
İç gözlemin başarısızlığına rağmen Wundt, 1879'da psikolojiye adanmış ilk laboratuvarı açtığı için psikoloji tarihinde önemli bir figürdür ve açılması genellikle modern deneysel psikolojinin başlangıcı olarak düşünülür.
William James (1842-1910) adlı Amerikalı bir psikolog , Yapısalcılığın odağıyla uyuşmayan, işlevselcilik olarak bilinen bir yaklaşım geliştirdi.
James, zihnin sürekli değiştiğini ve bilinçli deneyimin yapısını aramanın anlamsız olduğunu savundu. Bunun yerine, bir organizmanın bir şeyi nasıl ve neden yaptığına, yani beynin işlevleri veya amacına odaklanması gerektiğini önerdi.
James, psikologların davranışın altında yatan nedeni ve ilgili zihinsel süreçleri araması gerektiğini öne sürdü. Davranışın nedenlerine ve sonuçlarına yapılan bu vurgu, çağdaş psikolojiyi etkilemiştir.
Psikolojinin Perspektifleri
Yapısalcılık ve işlevselciliğin yerini o zamandan beri psikolojiye yönelik birkaç baskın ve etkili yaklaşım aldı ; bunların her biri, insanların neye benzediğine, neyin çalışılmasının önemli olduğuna ve nasıl çalışılacağına dair paylaşılan bir dizi varsayımla desteklendi.
Sigmund Freud (1856-1939) tarafından kurulan psikanaliz, yirminci yüzyılın başlarında psikolojide baskın paradigmaydı. Freud, insanların bilinçsiz düşüncelerini ve motivasyonlarını bilinçli hale getirerek ve böylece içgörü kazanarak iyileştirilebileceğine inanıyordu.
Freud'un psikanalizi orijinal psikodinamik teoriydi, ancak bir bütün olarak psikodinamik yaklaşım onun fikirlerine dayanan tüm teorileri içerir, örneğin Jung (1964), Adler (1927) ve Erikson (1950).
Psikolojide bilimsel stratejileri benimsemeye yönelik klasik çağdaş bakış açıları , kontrollü laboratuvar deneylerine güvenmeleri ve davranışın nedenleri olarak görünmeyen veya bilinçsiz güçleri reddetmeleriyle tanınan davranışçılardı.
Daha sonra, hümanist yaklaşım psikolojide 'üçüncü güç' haline geldi ve öznel deneyimin ve kişisel gelişimin önemini önerdi.
1960'larda ve 1970'lerde psikoloji , belleğe , algıya , bilişsel gelişime , akıl hastalığına ve çok daha fazlasına uygulama ile titiz, bilimsel, laboratuvar temelli bir bilimsel yaklaşımı benimseyerek bilişsel bir devrim başlattı.
Psikolojinin Hedefleri
Psikolojinin dört ana amacı, başkalarının davranışlarını ve zihinsel süreçlerini tanımlamak, açıklamak, tahmin etmek ve değiştirmektir.
